سونوگرافی چیست و چگونه انجام میشود؟
سونوگرافی یک تست غیر تهاجمی است که برای ایجاد تصویر و ویدیو از اندام‌های داخلی بدن یا سایر بافت‌های نرم از جمله عروق خونی استفاده میشود. اولتراسوند این امکان را به پزشک می‌دهد که جزئیات بافت‌های نرم داخل بدن شما را بدون استفاده از اشعه یا ایجاد برش ببیند.
در طول تست، دستگاهی به نام ترانسدیوسر یا پروب روی ناحیه‌ای از بدن شما یا داخل یکی از منافذ آن قرار می‌گیرد. پزشک یک لایه نازک ژل روی پوست شما می‌مالد تا امواج سونوگرافی از ترانسدیوسر به داخل بدن منتقل شوند.
پروب جریان الکتریکی را به امواج صوتی با فرکانس بالا تبدیل می‌کند و آن‌ها را به بافت‌های بدن می‌فرستد. البته شما نمی‌توانید این امواج صوتی را بشنوید. امواج صوتی از ساختارهای داخلی بدن شما منعکس می‌شوند و به پروب برمی‌گردند تا به سیگنال‌های الکتریکی تبدیل شوند. سپس کامپیوتر الگوی سیگنال‌های الکتریکی را به تصویر یا ویدیو تبدیل می‌کند تا پزشک آن‌ها را ببیند.
انواع سونوگرافی
سه دسته اولتراسوند وجود دارد که عبارت‌اند از:
۱. اولتراسوند بارداری
پزشکان از سونوگرافی حاملگی به منظور تایید بارداری، تعیین تعداد جنین‌ها، مشخص کردن مدت زمان بارداری، نظارت بر رشد و نمو جنین، تشخیص مشکلات مادرزادی در مغز، قلب یا سایر قسمت‌های بدن و بررسی مقدار مایع آمنیوتیک استفاده میکنند.
۲. اولتراسوند تشخیصی
پزشکان از اولتراسوند برای مشاهده قسمت‌های داخلی بدن استفاده میکنند تا عملکرد و مشکلات آن‌ها را تشخیص دهند. در بیشتر موارد، پزشک پروب را روی پوست قرار می‌دهد. اما گاهی‌اوقات ممکن است لازم باشد داخل بدن (برای مثال، داخل واژن) قرار بگیرد. نوع تست به مشکل شما بستگی دارد. از انواع اولتراسوند تشخیصی می‌توان به اولتراسوند لگن، شکم، غده تیروئید، کلیه و سینه اشاره کرد.
۳. هدایت اولتراسوند
در بعضی موارد، پزشکان از اولتراسوند برای انجام دقیق بعضی از اقدامات از جمله قرار دادن سوزن داخل تاندون، مفصل، عضله، کیست و… استفاده میکنند.
در سونوگرافی چه چیزهایی مشخص میشود؟
دستگاه سونوگرافی به پزشک کمک می‌کند که از اندام‌های داخلی بدن تصویربرداری کند و طیف گسترده‌ای از مشکلات سلامتی را تشخیص دهد، از جمله:
- توده‌های غیر طبیعی از جمله تومورها و توده‌های سرطانی
- لخته شدن خون
- بزرگ شدن طحال
- حاملگی خارج از رحم (زمانی رخ می‌دهد که تخمک بارور‌شده در خارج از رحم لانه‌گزینی می‌کند.)
- سنگ کیسه صفرا
- آنوریسم آئورت
- سنگ کلیه یا مثانه
- کوله‌سیستیت (التهاب کیسه صفرا)
- واریکوسل (بزرگ شدن وریدهای بیضه)
- اولتراسوند ابزار ارزشمندی است، اما محدودیت‌هایی هم دارد. چرا که امواج صوتی به خوبی در هوا یا استخوان حرکت نمی‌کنند. به عبارت دیگر، اولتراسوند برای تصویربرداری از قسمت‌هایی از بدن که دارای گاز هستند یا توسط استخوان پنهان شده‌اند مانند ریه‌ها یا سر مناسب نیست. همچنین ممکن است قادر به دیدن مواردی که در اعماق بدن انسان قرار دارند، نباشد. پزشک برای مشاهده این نواحی از سایر تست‌های تصویربرداری مانند سی‌تی اسکن، ام‌آرآی (MRI) یا اشعه ایکس استفاده می‌کند.